Konut alıp-satarken ödenen tapu harcında ‘gerçek beyan’da bulunmamanın cezası büyük. Tapu dairesine evi aldığınız değerin altında bildirim yaparsanız, ileride hem farkı hem de gerçek harç üzerinden yüzde 25 ceza ödersiniz. Pişman olduysanız, dilekçeyle beyanı düzeltebilirsiniz. 

Konut sektörü son aylarda oldukça hareketli. Son 3 ayda 590 bin konut, yılın 8 ayında da 1 milyon 25 bin konut satıldı. Alım-satımdaki bu yoğunluk tapu dairelerine de yansıdı. Tapuda alımsatım işlemi yapabilmek için tapu harcı ödeniyor. Bu bedel ödenmeden devir işlemi de gerçekleşmiyor. Tapu harcı, alım-satım bedelinin üzerinden yüzde 4 (binde 20) olarak uygulanıyor.
 
Yarı yarıya ödeniyor
 
Tapu harçlarını, alıcı ve satıcının yarı yarıya ödemesi gerekiyor. Örneğin 100 bin liralık bir ev için alıcıya da satıcıya da 2 bin lira (toplam 4 bin lira) harç çıkıyor. Ancak son yıllarda uygulama bu şekilde değil. Çoğu satıcı tapu harcını alıcının ödemesini istiyor. Harcın üzerine alıcı bir de döner sermaye bedeli ve ilave hizmet bedeli ödüyor.
 
Gerçek değer üzerinden
 
Tapu harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanıyor. Eğer satış bedeli emlak vergisi değerinden fazla ise tapuda bu bedelin bildirilmesi şart. Gerçek satış değerini değil de sadece rayiç bedeli beyan edenler, daha az tapu harcı ödediğini düşünse de bu durum tespit edildiğinde büyük cezalarla karşılaşıyor.
 
Ödemeler nasıl yapılıyor?
 
Tapu harcı ödemeleri, evrakların Tapu Kadastro Müdürlüğü’ne tesliminden sonra yapılıyor. Müdürlük, cep telefonunuza bir numara gönderiyor. Bu numara ile tapu harçları, işlemin yapıldığı yerin vergi dairesine ödeniyor. Akbank, Denizbank, Emlak Katılım, Garanti BBVA, Halkbank, ING, Iş Bankası, Kuveyt Türk, Odeabank, PTT, QNB Finansbank, Şekerbank, TEB, Vakıfbank, Vakıf Katılım, Ziraat Bankası ve Ziraat Katılım bankalarına ya da Tapu ve Kadastro’nun e-tahsilat uygulaması üzerinden nakit ya da kredi kartı ile yapılabiliyor.
 
Tespit ediliyor
 
Maliye, gerek banka hesapları, gerek kredi başvurusu, gerek evin satış ilanı üzerinden gerçek değeri tespit edebiliyor. Önceden sadece bankalardan konut kredisi çekenler için takip yapılabilirken artık nakit olarak ev alanlar da kolaylıkla tespit ediliyor. Aynı apartmanda oturanların ödediği harçlar karşılaştırılıyor, evin satılığa çıkan ilanları izleniyor.
 
Yüzde 25'i kadar ceza
 
Tapu müdürlükleri, alıcı ve satıcının adı ve adresi ile gayrimenkulun değerini ve vasıflarını Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) düzenli olarak bildiriyor. GİB de doğruluğu kontrol ediyor. Fark varsa, ceza kesiyor. Önce aradaki fark üzerinden hesaplanan harç, alıcı ve satıcıdan tahsil ediliyor. Ayrıca, ayrı ayrı harcın yüzde 25’i oranında vergi ziyaı cezası kesiliyor.
 
Pişmanlık dilekçesi
 
Eksin beyan verdiniz ve pişman oldunuz diyelim. Bu yanlışlığı, Gelir Idaresi Başkanlığı eksik harç ödediğinizi farketmeden ve size ceza göndermeden beyanname vererek düzeltebilirsiniz. Pişmanlık dilekçesi verilmesi durumunda beyan farkının tapu harcı bedeli yasal faizi ile ödeniyor. Yüzde 25’lik vergi ziyaı cezası da kesilmiyor.