İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürü Yavuz KURT, kayıt dışı istihdam ve sahte sigortalılıkla mücadelenin bir memleket meselesi olduğuna değinerek, kayıt dışılık ve sahte sigorta virüsünün Türkiye ekonomisini enfekte ettiğini, bu sorunu ortadan kaldırarak, işverenler arasında adil rekabet koşullarını sağlamayı, işçinin alın terini güvence altına almayı ve gelecek nesiller için sürdürülebilir, adil ve hakkaniyetli bir sosyal güvenlik sistemini temin etmeyi istediklerini belirtti.  

Yavuz KURT açıklamasında geçtiğimiz yıl Türkiye çapında sosyal güvenlik denetmenlerince yapılan denetimlerde 3230 işyerinin sahte olduğunun ve bu işyerlerinden SGK’ye 106 bin 180 kişinin sahte sigortalı olarak bildiriminin yapıldığının tespit edildiğini söyledi.   

Sahte Sigortalılık Nedir?

İl Müdürü Kurt, bir kişinin SGK’ye sadece bildiriminin yapılması ve işverence primlerinin ödenmesinin o kişinin sigortalı sayılması için yeterli olmadığını belirterek, sahte sigortalılığın bir kişinin işyerinde hizmet sözleşmesine tabi olarak gerçekte çalışmadığı halde, yalnızca kayıt ve belge üstünde sigortalı gösterilme işlemi olarak açıklanabileceğini söyledi.  

Sigortalı bildirildiği işyerinde gerçekte çalışmayan kişi başka bir işyerinde çalışıyor olsa dahi, fiilen çalışmadığı işyerinden bildirilen sigortalılığı da sahte sigortalılık sayılır.

Çalışma hayatının içinde ve bazı sosyal medya platformlarında, zaman zaman kişilerin fiilen bir işyerinde çalışmadıkları halde sigortalı bildirimlerinin yapılabileceği yönünde girişim ve paylaşımlarda bulunulduğu ve bu amaçla vatandaşlarımızdan para talep edildiği gözlemlenmektedir. Sahte sigortalı ve sahte işyeri bildirimlerinde yaşanabilecek mağduriyetler, olumsuzluklar, cezai müeyyideler ve yargı organları nezdinde yürütülecek işlemler nedeniyle vatandaşlarımızı bu konuda duyarlı ve dikkatli olmaya davet ediyoruz.

Sahte İşyerlerine Dikkat Edilmeli   

Sahte işyeri, gerçekte hiç var olmadığı halde, kurulmuş, faaliyete başlamış ve sigortalı çalıştırılmaya başlanmış gibi SGK’ye İşyeri Bildirgesi ile bildirilen ve işyeri tescili yapılan yerlerdir.

Sahte işyeri, yukarıda belirttiğim şekilde en baştan sahte niteliği taşıyabildiği gibi, bazı durumlarda da gerçek bir işyerinin bir süre faaliyette bulunup kapanmasından veya devredilmesinden sonra, Kuruma gerekli bildirimlerin yapılmayarak sigortalı bildiriminde bulunulmaya devam edilmesi şeklinde de görülebilmektedir. 

Bu İşyerlerini Risk Odaklı Bir Anlayışla Takip Ediyoruz

Sahte sigortalı bildiriminde bulunulduğunun tespiti için risk odaklı analizler yaptıklarını dile getiren İl Müdürü Yavuz KURT, prim borçlarının ödenmemesi veya cüzi tutarda ödenmesi, gönderilen tebligatların alınmaması, sigortalı sayısında dikkat çekici artışların olması, işyerinin büyüklüğüne oranla çok fazla sayıda sigortalının bildirilmesi gibi birçok parametreyi takip ederek denetimler yaptıklarını belirtti.

Sahte Sigortalılığın Maliyeti Çok Ağır

Yaptığımız analiz ve denetimler sonucunda kişilerin sahte olduğu tespit edilen hizmetlerinin iptali sonrasında aylık şartları ortadan kalkmış ise emekli aylıkları iptal edilerek, yersiz ödendiği anlaşılan aylıklar yasal faizi ile tahsil ediliyor. Yine sahte hizmetlerin iptali sonrasında yararlanma koşullarının kaybedilmesi halinde; ödenen rapor paraları, emzirme ödenekleri gibi her türlü gelir için borç takibi yapılıyor. Diğer Kanunlara göre sağlanan yardımlar örneğin işsizlik sigortasından sağlanan yardımlar hakkında işlem yapılması için Çalışma ve İş Kurumuna bilgi veriliyor. Bu kişilerin kendileri veya bakmakla yükümlü oldukları kişiler için yapılan hastane, eczane, medikal malzeme gibi sağlık giderleri hakkında yasal takibat başlatılıyor.

İlgililer Hakkında Suç Duyurusunda Bulunuyoruz

Gerçeğe aykırı belge düzenlenmesi ve SGK’nin sahte sigortalı bildirimi yoluyla zarara uğratılmış olması gerekçesiyle, kasıtlı ve kusurlu davranışları olan sorumlular hakkında, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmaktadır.

Çalışanlar Sahte Sigortalı Olduğunu Nasıl Anlayabilir?

            Sigortalılarımızın Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerimizden veya e-Devlet üzerinden aldıkları Tescil ve Hizmet Dökümünün sol tarafında, denetimlerimiz sonucunda sahte olduğu tespit edilen çalışmalar (S) kodu ile işaretli olarak yer almaktadır. Ayrıca sigortalılarımız E-devlet üzerinden hizmet dökümlerini kontrol ettiklerinde sigortalı bildirimlerinin yapıldığı işyerlerinin sicil numarası ve unvanlarını görebilirler ve fiili olarak çalıştıkları işyerinden bildirilip bildirilmediklerini anlayabilirler. Fiilen çalıştıkları işyeri dışında farklı bir işyerinden sigortalı olarak bildirildiğini tespit eden sigortalılarımız “ALO 170 Çalışma Hayatı İletişim Merkezini arayarak ihbarda bulunabilirler.

Denetimler Kararlılıkla Sürdürülecek

Sahte sigortalılık tıpkı kayıt dışı istihdam gibi Kurumumuzun temel mücadele alanlarından birisi. Sigortalılarımızın hak ve hukukunu gözetmeye, hazinenin her bir kuruşunu kıskançlıkla muhafaza etmeye memuruz. Bu şuurla müfettişlerimiz ve sosyal güvenlik denetmenlerimiz marifetiyle, kayıt dışı istihdamla olduğu gibi bu alanda da sürekli denetim faaliyetlerimiz kararlılıkla devam edecek.