Sakarya'daki 670 Yıllık Camii Yıkılmak Üzere

Erenler ilçesi Büyükesence Mahallesi'nde 1325 yılında Osmanlı padişahlarından Orhan Gazi döneminde yaptırıldığı tahmin edilen Büyükesence Orhan Camii, 670 yıldır ayakta kalmayı başardı. Zamanla duvarları yıkılan cami, 2011 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından kültür varlığı olarak tescillendi. Uzun yıllar üç köyün camisi olan Büyükesence Orhan Camii 'nde defineciler, altın ararken camiyi tahrip etti. Vatandaşlar, caminin en kısa sürede restore edilmesini istiyor. Büyükesence Orhan Camii, Sakarya ili, Erenler ilçesi sınırlarında bulunan, çantı tekniği ile yapılmış cami. Cami orijinal bir erken dönem Osmanlı mimarisi örneğidir. Cami, Sakarya-Düzce karayolunun, 5. km'sinden, kuzeye ayrılan yol üzerindeki Büyükesence mahallesinin mezarlığındadır. Mezarlık köy merkezinin 2 km doğusundadır. Cami Büyükesence (Büyük Tersiye), Küçükesence (Küçük Tersiye) ve Hasanbey köylerinin Cuma Camii olarak yapılmıştır. Yakın zamana kadar kullanılan cami, artık metruk bir haldedir. Cami Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda ilk 250 yıl kullanılan bir teknikle yapılmıştır. Orhan Gazi döneminde kullanılmaya başlanan teknik, Kanuni döneminde sona ermiştir. Caminin asıl ibadet kısmı haricinde, değişik ihtiyaçlara uygun yan eklentileri bulunduğundan Yan Mekanlı Camiler denilmektedir. Cami 8,60X15,40 m ebatlarında, dikdörtgen geometridedir. Toprak üzerinde taş temele oturtulmuştur. 7–10 cm kalınlık, 20–30 cm genişlikte, kütüklerin baş tarafları, kertme-geçirme şeklinde çantı yöntemi ile birleştirilmiştir. İçeriden ve dışarıdan bağdadi üzerine samanlı sıva yapılmıştır. Cami kubbesi olmayıp beşikörtüsü tarzı çatılıdır. Minaresi orijinal olmayıp, 1967 depreminden sonra yenilenmiştir. Mihrap ve minberi orijinal olmayıp sonradan yapılmıştır. Caminin vakfiyesi ve kitabesi yoktur. Vakıflar Genel Müdürlüğü kayıtlarında, Orhan Gazi adına kayıtlıdır. Kesin yapım tarihi bilinmemekte, 1326-1359 yılları arasında yapıldığı tahmin edilmektedir.